
چطور NFT بسازیم؟ (راهنمای کامل کسب درآمد از توکنهای غیرقابل تعویض)
NFT یا «توکن غیرمثلی» (Non-Fungible Token) یکی از داغترین ترندهای دنیای دیجیتال است که به هنرمندان، طراحان و حتی نویسندگان امکان میدهد آثار خود را در قالبی امن و بیهمتا عرضه کنند. احتمالاً شما هم خبرهایی درباره فروش NFTها با مبالغ نجومی شنیدهاید – برای مثال یک اثر دیجیتال از هنرمندی به نام بیپل (Beeple) در سال ۲۰۲۱ با قیمت باورنکردنی ۶۹ میلیون دلار به فروش رسید و مجموعههای مشهوری مثل میمونهای کسل (Bored Apes) نشان دادند که NFTها میتوانند به داراییهای کلکسیونی بسیار ارزشمندی تبدیل شوند. چنین موفقیتهایی طبیعی است که خیلیها را وسوسه کند تا شانس خود را در این بازار امتحان کنند. در این راهنمای جامع قصد داریم به زبان ساده و لحن خودمانی، تمام مراحل ساخت NFT و نکات مهم کسب درآمد از آن را توضیح دهیم. همچنین با معرفی پلتفرمهای مختلف – از جمله NFTbaz به عنوان اولین بازار NFT ایرانی – به شما کمک میکنیم بهترین بستر را برای شروع انتخاب کنید. آمادهاید؟ پس بیایید شروع کنیم!
در انفتی باز، ساخت NFT برای کاربران ایرانی بسیار ساده شده است؛ تنها با یک شماره تلفن همراه و بدون نیاز به کیفپولهای غیرمتمرکز یا دانش فنی پیچیده، میتوانید در کمتر از پنج دقیقه NFT خود را بسازید.
NFT چیست و چرا اینقدر سر و صدا کرده است؟
NFT مخفف Non-Fungible Token به معنای «توکن غیرقابل تعویض» است. به زبان ساده، NFT یک واحد منحصربهفرد در بستر بلاکچین است که میتواند نمایانگر مالکیت یک دارایی دیجیتال باشد. بر خلاف ارزهای دیجیتال معمول (مثل بیتکوین) که هر واحد آنها قابل تعویض با واحدی دیگر است، هر NFT ویژگیها و هویت مخصوص به خود را دارد و نمیتوان آن را به طور مستقیم با NFT دیگری معاوضه کرد – درست مثل یک اثر هنری اورجینال که با اثر دیگر قابل جایگزینی نیست. این ویژگی «یگانگی» باعث شده NFTها به روشی محبوب برای ثبت مالکیت دیجیتال تبدیل شوند؛ هنرمندان و خالقان محتوا میتوانند با تبدیل آثار خود به NFT، اصالت و مالکیت آن را روی بلاکچین اثبات کنند و به فروش برسانند. خریداران هم در عوض یک گواهی دیجیتال غیرقابلتقلب دریافت میکنند که نشان میدهد آنها مالک اصلی آن اثر دیجیتال هستند.
عامل دیگری که NFTها را خبرساز کرده، پولهای بزرگی است که در این بازار جابهجا میشود. به غیر از مثال ۶۹ میلیون دلاری بیپل، بسیاری از NFTهای هنری و کلکسیونی با قیمتهای نجومی فروخته شدهاند. افراد مشهوری از دنیای هنر، موسیقی، ورزش و حتی فناوری وارد این حوزه شدهاند و کلکسیونرها حاضرند مبالغ بالایی برای داشتن نسخه اصل دیجیتال آثار مورد علاقهشان بپردازند. این مبالغ چشمگیر، NFT را به عرصهای جذاب برای کسب درآمد تبدیل کرده است.
چرا NFTها ارزشمندند؟
ممکن است از خود بپرسید چه چیزی به یک NFT ارزش میدهد و چرا مردم حاضرند پول زیادی بابت یک تصویر یا فایل دیجیتال بدهند. چند دلیل مهم را میتوان برشمرد:
-
کمیابی و یگانگی: هر NFT منحصربهفرد است. حتی اگر یک مجموعه شامل چند نسخه از یک اثر باشد، تعداد آنها محدود است و هر کدام شناسه مخصوص به خود را دارد. این کمیاب بودن، ارزش کلکسیونی ایجاد میکند – شبیه داشتن یک تابلوی نقاشی اصل که فقط یک عدد از آن در جهان وجود دارد.
-
اصالت و مالکیت قابلاثبات: NFTها روی بلاکچین ثبت میشوند و سابقه مالکیتشان شفاف و غیرقابلدستکاری است. خریدار مطمئن است که نسخه اصلی اثر را همراه با گواهی اصالت دیجیتال دریافت میکند، نه صرفاً یک کپی ساده.
-
سود رساندن به خالقان (حق امتیاز): در بسیاری از پلتفرمهای NFT، هنرمندان میتوانند درصدی را به عنوان حق امتیاز (Royalty) تعیین کنند؛ یعنی هر بار که NFT در آینده فروخته شد، مثلاً ۵٪ از مبلغ فروش مجدد به صورت خودکار به خالق اصلی میرسد. به این ترتیب هنرمندان از افزایش ارزش آثارشان در طول زمان بهرهمند میشوند، چیزی که در دنیای هنر سنتی سابقه نداشت.
-
جنبههای کلکسیونی و اجتماعی: خیلیها NFT میخرند چون میخواهند جزئی از یک ترند یا جامعه خاص باشند یا صرفاً یک آیتم کلکسیونی جالب داشته باشند. داشتن برخی NFTهای معروف میتواند نوعی اعتبار دیجیتال محسوب شود (برای مثال، داشتن یکی از Bored Apeهای گرانقیمت در پروفایل، به معنی عضویت در یک کلاب منحصربهفرد است).
مجموع این عوامل باعث شده NFTها برای هنرمندان و خریداران جذاب باشند. هنرمندان میتوانند بدون واسطه آثارشان را به مخاطب جهانی عرضه کنند و خریداران مالک آیتمهایی میشوند که هم کمیاباند و هم در بلاکچین ثبت شده و قابل پیگیری هستند.
انتخاب پلتفرم مناسب برای ساخت و فروش NFT
برای ورود به دنیای NFT و ساخت توکنهای خود، ابتدا باید یک پلتفرم یا بازار NFT را انتخاب کنید. بازارهای NFT به عنوان پل واسط بین خالقان (مانند شما) و خریداران عمل میکنند و امکاناتی برای ایجاد (Mint) و فروش NFT فراهم مینمایند. انتخاب پلتفرم مناسب بسیار مهم است، زیرا هر کدام امکانات، هزینهها و مخاطبان خاص خود را دارند. در این بخش به طور خلاصه دو دسته پلتفرم را معرفی میکنیم: بازارهای بینالمللی و پلتفرمهای ایرانی.
بازارهای بینالمللی معروف: پلتفرمهایی مثل OpenSea، Rarible، Foundation، SuperRare و ... از بزرگترین بازارهای جهانی NFT هستند. برای مثال، OpenSea از سال ۲۰۱۷ فعال است و میلیونها NFT بر بستر بلاکچینهای مختلف (اتریوم، پالیگان و ...) در آن خرید و فروش میشود. این بازارها جامعه کاربری بسیار بزرگی دارند و آثار شما در معرض دید خریداران بینالمللی قرار میگیرد. اما استفاده از آنها برای کاربران ایرانی چالشهایی دارد: از مشکلات ناشی از تحریمها گرفته تا نیاز به پرداختهای ارزی و کیفپولهای رمزنگاری پیچیده. در واقع کار با پلتفرمهای بینالمللی مثل OpenSea و Rarible به دلایل مختلف برای ما ایرانیها چندان آسان نیست؛ تحریمهای بینالمللی، دشواری پرداخت با ارزهای خارجی و پیچیدگیهای فنی باعث میشوند بسیاری از کاربران ایرانی در این سایتها دچار مشکل شوند. به عنوان نمونه، برای خرید یا فروش NFT در OpenSea شما باید حتماً ارز دیجیتال (مثلاً اتر یا سولانا) داشته باشید و کیف پولی مثل MetaMask را به سایت متصل کنید. کار با کیفپولهای خارجی و تهیه ارز دیجیتال مستلزم دانش فنی، پرداخت کارمزدهای گاه بالا و حتی استفاده از VPN برای دور زدن محدودیتهاست. این پیچیدگیها برای یک کاربر تازهکار ایرانی میتواند واقعاً دلسردکننده باشد.
پلتفرمهای داخلی: خوشبختانه در سالهای اخیر چند بازار NFT ایرانی نیز راهاندازی شدهاند که شرایط کاربران داخل کشور را در نظر گرفتهاند. این پلتفرمها با رابط کاربری فارسی و راهنمای گامبهگام، کار را بسیار سادهتر میکنند و مشکلاتی نظیر تحریم یا پرداخت ارزی را هم ندارند. از میان آنها، پلتفرم NFTbaz (انفتیباز) به عنوان اولین مارکتپلیس NFT در ایران شناخته میشود. NFTباز بسیاری از چالشهایی را که کاربران ایرانی در بازارهای خارجی داشتند برطرف کرده است؛ در ادامه درباره امکانات این پلتفرم بیشتر توضیح میدهیم. به طور خلاصه، اگر نگران مسدود شدن حساب یا داراییهایتان به خاطر تحریم در سایتهای خارجی هستید یا حوصله دردسرهای تهیه ارز دیجیتال و کار با کیف پولهای پیچیده را ندارید، یک بازار ایرانی مثل NFTbaz میتواند گزینهای امن و مناسب برای شروع باشد.
راهنمای ایجاد یک استراتژی NFT برای برند شما
NFTbaz: اولین بازار NFT ایرانی و امکانات آن
پلتفرم NFTbaz (انفتیباز) ادعا میکند اولین و بزرگترین بازار خرید و فروش NFT در ایران است. این پلتفرم با رویکردی بومی طراحی شده و قصد دارد ورود کاربران ایرانی به دنیای NFT را تا حد ممکن ساده و بدون دردسر کند. NFTباز به دلیل ویژگیهای خاص خود به سرعت محبوب شده و بسیاری از هنرمندان و کلکسیونرهای داخلی فعالیتشان را از آنجا آغاز کردهاند.
-
رابط کاربری ساده و کاملاً فارسی: اولین چیزی که در NFTbaz جلب توجه میکند طراحی مدرن و مینیمال آن است. تمامی بخشهای سایت (از بازار خرید و فروش گرفته تا کیف پول و بخش ساخت NFT) به زبان فارسی و به شکلی دستهبندی شدهاند که حتی کاربران تازهکار هم سردرگم نشوند. بسیاری از پلتفرمهای خارجی برای مبتدیان گیجکنندهاند، اما NFTباز با یک رابط کاربرپسند، تجربهای روان ارائه میدهد. شما بدون نیاز به دانش تخصصی بلاکچین، میتوانید مسیر خود را به سادگی در سایت پیدا کنید.
-
ثبتنام آسان با شماره موبایل: NFTbaz روند ثبتنام را نیز بومیسازی کرده است. به جای مراحل پیچیده احراز هویت مرسوم در سایتهای خارجی، اینجا کافیست شماره تلفن همراه یا ایمیل خود را وارد کنید و با دریافت یک کد تأیید، حساب کاربریتان را فعال کنید. در واقع داشتن یک شماره موبایل ایران برای شروع کافی است. این سادگی در ثبتنام، مانع ورود را برای کاربران جدید بسیار کاهش میدهد.
-
کیف پول داخلی امن: یکی از مشکلات اصلی کار با بازارهای بینالمللی، نیاز به اتصال کیفپولهایی مانند MetaMask به سایت است. این کار برای تازهواردان هم پیچیده است و هم ریسکهایی مانند اتصال به سایتهای جعلی دارد. NFTباز این مشکل را با یک کیف پول دیجیتال داخلی حل کرده است. به محض ثبتنام، یک کیف پول اختصاصی روی پلتفرم برای شما ایجاد میشود که داراییهای دیجیتالتان (NFTها و حتی ارزهای دیجیتال مرتبط) در آن نگهداری میشود. با این کیف پول داخلی، دیگر لازم نیست حتماً MetaMask داشته باشید مگر اینکه خودتان بخواهید کیف پول شخصیتان را متصل کنید. ضمن اینکه همه تراکنشها و مدیریت موجودی در محیط امن سایت انجام میشود.
-
امکان پرداخت و تسویه با ریال: شاید بزرگترین مزیت NFTباز برای کاربران ایرانی، ریالی بودن تراکنشها باشد. در پلتفرم NFTbaz شما میتوانید NFT بخرید یا بفروشید و مبلغ آن را مستقیماً به ریال و از طریق کارت بانکی ایرانی پرداخت یا دریافت کنید. این یعنی دیگر نیازی به تهیه اتریوم یا تتر برای شروع ندارید و دغدغه نوسان ارزهای دیجیتال یا کارمزدهای تبدیل ارز را نخواهید داشت. کافیست کیف پول داخلی خود را ریالی شارژ کنید و وارد معامله شوید. برای کسانی که هنوز با دنیای رمز ارزها کاملاً آشنا نیستند، این ویژگی یک امتیاز بزرگ محسوب میشود. البته اگر خریدار NFT شما با ارز دیجیتال (مثلاً تتر یا MATIC) هزینه را بپردازد، آن ارز به کیف پول شما واریز خواهد شد؛ اما NFTباز قابلیت تسویه نقدی ریالی را نیز فراهم کرده است، یعنی پس از فروش میتوانید معادل ریالی مبلغ را (پس از کسر کارمزد بازار) دریافت کنید.
-
کارمزد پایین و شبکه بهینه: NFTbaz برای ساخت و معامله NFT از شبکه پالیگان (Polygon) استفاده میکند که کارمزد تراکنش بسیار کمی نسبت به شبکه اتریوم دارد. در نتیجه هزینه ساخت (Mint) هر NFT برای شما ناچیز خواهد بود (فقط کارمزد شبکه پالیگان که معمولاً چند سنت بیشتر نیست). این در حالی است که اگر همین کار را روی اتریوم انجام دهید، ممکن است دهها دلار صرف کارمزد (گس) شود. پس استفاده از شبکه بهینه پالیگان یک مزیت اقتصادی مهم است. به علاوه، NFTباز خودش بابت ایجاد NFT کارمزدی دریافت نمیکند و فقط در صورت فروش NFT درصد کوچکی را به عنوان کارمزد بازار برمیدارد.
-
تمرکز بر هنرمندان و محتوای ایرانی: مارکتپلیس NFTbaz پر از آثار متنوعی است که بسیاری از آنها توسط هنرمندان ایرانی خلق شدهاند. این پلتفرم فرصتی عالی برای خالقان ایرانی فراهم کرده تا آثار خود را در معرض دید قرار دهند و از حمایت مجموعهداران داخلی برخوردار شوند. در حالی که در بازارهای جهانی آثار ایرانی ممکن است در انبوهی از آیتمهای خارجی گم شود، NFTباز با ایجاد یک اجتماع محلی قویتر، شانس دیدهشدن و فروش آثار ایرانی را بالا برده است. (البته آثار هنرمندان خارجی هم در این سایت پیدا میشود، اما تمرکز اصلی با توجه به زبان و امکانات ریالی، روی جامعه ایرانی است.)
-
ایجاد NFT سریع و راحت: NFTbaz شعار «ساخت NFT با چند کلیک» را تا حد زیادی محقق کرده است. فرآیند ساخت توکن در این سایت پیچیدگی فنی ندارد: کافیست اثر دیجیتال خود (تصویر، ویدیو، موسیقی و ...) را آپلود کنید، برای آن یک عنوان و توضیحات بنویسید، قیمت دلخواه تعیین کنید و دکمه تأیید را بزنید. به همین سادگی NFT شما ساخته شده و در مارکتپلیس لیست میشود. این سادگی فرآیند، فرصت بزرگی برای هنرمندان و تولیدکنندگان محتواست تا بدون نیاز به واسطههای خارجی یا نگرانی از مسائل فنی، آثارشان را مستقیم بفروشند.
-
امنیت و انطباق با قوانین داخلی: امنیت داراییهای دیجیتال مسئله بسیار مهمی است. NFTbaz با استفاده از زیرساختهای امن و انجام احراز هویت کاربران، محیطی امن برای خرید و فروش NFTها فراهم کرده است. همچنین به دلیل بومی بودن پلتفرم، تمامی فعالیتها مطابق با قوانین و مقررات داخلی ایران انجام میشود. این به معنی جلوگیری از کلاهبرداریهای احتمالی و حفظ حقوق خریداران و فروشندگان در چارچوبهای قانونی کشور است.
** یک تصویر مفهومی از دنیای NFT که نشان میدهد چگونه هنرمندان میتوانند به کمک پلتفرمهای نوآورانه آثار دیجیتال خود را مستقیماً به مخاطبان عرضه کنند. NFTbaz با ویژگیهای منحصربهفردش ورود به این دنیای جدید را برای ایرانیان آسان کرده است.** با در نظر گرفتن نکات بالا، روشن است که NFTباز یک بستر مناسب و مورد اعتماد برای شروع فعالیت در بازار NFT است. البته هر پلتفرم معایب خودش را هم دارد؛ جامعه کاربران NFTbaz هنوز به اندازه پلتفرمهای جهانی گسترده نیست و ممکن است فروش برخی آثار زمان بیشتری ببرد یا قیمتهای پیشنهادی در حد بازارهای بینالمللی نباشد. با این حال، برای شروع و یادگیری، NFTباز یک محیط امن، راحت و مقرونبهصرفه را فراهم میکند. در بخش بعد، به طور گامبهگام مراحل ساخت NFT در این پلتفرم را آموزش میدهیم.
مراحل ساخت NFT در NFTbaz (گامبهگام)
حالا که با مبانی NFT و همینطور مزایا و امکانات پلتفرم NFTbaz آشنا شدید، وقت آن است که دست به کار شویم و اولین NFT خود را ایجاد کنیم! روند کار در NFTباز بسیار کاربرپسند طراحی شده و نیازی نیست حتماً متخصص بلاکچین باشید. در اینجا هفت مرحله اصلی را که باید طی کنید تا یک NFT بسازید و برای فروش بگذارید، توضیح میدهیم:
-
ثبتنام و ساخت حساب کاربری: ابتدا به سایت NFTbaz.com مراجعه کنید. از آنجا که رابط کاربری سایت فارسی است، پیدا کردن مسیر آسان خواهد بود. روی گزینه «ثبتنام» کلیک کنید و شماره تلفن همراه ایرانی یا یک آدرس ایمیل وارد نمایید. سپس کد تأییدی که برایتان ارسال میشود را وارد کنید تا حساب شما فعال شود. به همین سادگی شما عضو NFTباز میشوید و یک کیف پول دیجیتال داخلی نیز به طور خودکار برایتان ساخته میشود.
-
تنظیم کیف پول و اتصال آن: پس از ساخت حساب، برای مدیریت خرید و فروشها نیاز به یک کیف پول دیجیتال دارید. همانطور که گفتیم NFTbaz یک کیف پول داخلی و امن در اختیار شما قرار میدهد که استفاده از آن بسیار ساده است. موجودی ریالی یا ارز دیجیتال شما در همین کیف پول نگهداری میشود. اگر هم مایل باشید، میتوانید کیف پول شخصی خود (مانند MetaMask) را به حساب NFTباز متصل کنید تا کنترل مستقیمتری روی داراییهایتان داشته باشید. این مرحله اختیاری است؛ برای شروع کار همان کیف پول داخلی کفایت میکند.
-
شارژ کیف پول (واریز وجه یا ارز): ساخت و ثبت یک NFT روی بلاکچین معمولاً مستلزم پرداخت کارمزد شبکه است که به آن Gas Fee میگویند. خوشبختانه NFTباز از شبکه پالیگان استفاده میکند که کارمزد بسیار پایینی دارد. این کارمزد روی پلتفرم NFTbaz با ارز دیجیتال مَتیک (MATIC) پرداخت میشود. بنابراین شما باید کیف پول خود را به میزان اندکی متیک شارژ کنید. دو راه دارید: یا مستقیماً از داخل سایت NFTbaz از طریق درگاه ریالی معادل ریالی متیک بخرید (که سریعترین و سادهترین روش برای کاربران ایرانی است)، یا اگر خودتان متیک دارید آن را از کیف پول شخصیتان به کیف پول NFTباز منتقل کنید. توجه داشته باشید برای انتقال باید حتماً شبکه را روی Polygon تنظیم کنید تا تراکنش به درستی انجام شود. مقدار متیک مورد نیاز بسیار کم است (برای چند NFT ممکن است زیر ۱ دلار متیک کافی باشد)، اما بدون شارژ اولیه ممکن است نتوانید NFTای بسازید یا لیست کنید.
-
ایجاد کالکشن (مجموعه) برای آثار: قبل از ساخت NFT، بهتر است یک Collection ایجاد کنید تا NFTهای شما در آن دستهبندی شوند. کالکشن مثل یک آلبوم یا گالری اختصاصی است که مجموعه آثار شما را یکجا نمایش میدهد و به آنها هویت یکپارچه میبخشد. برای ساخت کالکشن در NFTbaz، به بخش «ایجاد کالکشن» در سایت بروید. یک نام برای مجموعه خود انتخاب کنید و توضیحاتی درباره مضمون یا سبک آثار وارد کنید. همچنین یک تصویر کاور یا نمادین برای کالکشن آپلود کنید تا در نگاه اول حرفهای به نظر برسد. ساخت کالکشن در NFTباز هزینهای ندارد و در چند کلیک انجام میشود. داشتن کالکشن به خریداران کمک میکند راحتتر آثار شما را مرور کنند و برای شما هم نظم کاری بیشتری به همراه دارد.
-
آپلود اثر و ساخت NFT: حالا میرسیم به بخش هیجانانگیز یعنی ایجاد کردن NFT واقعی. در سایت NFTباز وارد بخش «ایجاد NFT» شوید. ابتدا فایل دیجیتال مورد نظر خود را انتخاب و آپلود کنید. این فایل میتواند یک تصویر (PNG, JPG, GIF و ...)، ویدیو (مثلاً MP4)، فایل صوتی (MP3, WAV) یا حتی مدل سهبعدی باشد. NFTباز از انواع فرمتها از جمله آثار صوتی نیز پشتیبانی میکند که فرصت خوبی برای موسیقیدانان و صداپیشگان است. پس از آپلود، یک نام جذاب برای NFT خود انتخاب کنید و در قسمت توضیحات هر چه لازم است درباره اثر بنویسید – مثلا داستان یا انگیزه خلق آن، ویژگیهای خاص اثر یا هر چیز جالبی که به خریدار کمک کند ارتباط بهتری برقرار کند. نوشتن توضیحات گیرا و کامل میتواند شانس فروش NFT شما را بالا ببرد. اگر مایل باشید میتوانید ویژگیهای ویژه یا مشخصات متادیتا هم اضافه کنید (اختیاری است، بیشتر برای مجموعههای بزرگ کاربرد دارد). در نهایت مشخص کنید این NFT در کدام یکی از کالکشنهای شما قرار بگیرد. حال با تأیید نهایی، پلتفرم دادههای شما را روی بلاکچین ثبت میکند و NFT شما ساخته میشود. نگران نباشید، تمام این مراحل با راهنمایی گامبهگام در سایت توضیح داده شده و پیچیدگی فنی خاصی ندارد؛ اساساً شما نیازی به برنامهنویسی یا دانش بلاکچین نخواهید داشت. چند دقیقه بعد از ثبت، اثر شما به صورت یک NFT در بازار NFTbaz منتشر خواهد شد.
-
قیمتگذاری و لیست کردن برای فروش: پس از ساخت موفق NFT، طبیعتاً میخواهید آن را برای فروش بگذارید تا درآمد کسب کنید. در صفحه مربوط به NFT خود، گزینههایی برای قیمتگذاری و لیست کردن اثر خواهید دید. شما میتوانید برای NFT خود یک قیمت ثابت تعیین کنید یا حالت حراج (مزایده) را فعال کنید تا خریداران پیشنهاد قیمت بدهند. تعیین قیمت مناسب یک هنر است؛ بهتر است بازار را کمی بررسی کنید و قیمت آثار مشابه را ببینید. اگر تازهکار هستید، شاید قیمتگذاری پایینتر یا رقابتی در ابتدا باعث شود سریعتر اولین فروش خود را تجربه کنید. در NFTباز این امکان وجود دارد که قیمت را به تومان (ریال) وارد کنید یا معادل دلاری آن را در قالب رمز ارز مطالبه کنید. پس از تنظیم قیمت یا شرایط حراج، NFT خود را لیست (List) کنید تا در بازار به نمایش دربیاید. اکنون کاربران دیگر میتوانند NFT شما را مشاهده کرده و در صورت تمایل خریداری کنند. توجه داشته باشید شفافیت و اطلاعات کامل در صفحه NFT (توضیحات اثر، تاریخچه قیمت، و ...) میتواند به تصمیمگیری خریداران کمک کند؛ پس این بخش را با دقت تکمیل کنید.
-
تبلیغ و معرفی NFT (بازاریابی اثر): کار ساخت و لیست کردن NFT تمام شده، اما برای فروش موفق یک قدم مهم دیگر باقیست: بازاریابی و تبلیغ اثر شما. بازار NFT به شدت رقابتی شده و هر روز هزاران NFT جدید عرضه میشوند؛ بنابراین این تصور که بدون هیچ تلاشی اثر شما فوراً فروش میرود واقعبینانه نیست. شما باید خودتان دست به کار شوید و NFTتان را به مخاطبان هدف معرفی کنید. بهترین محل برای این کار شبکههای اجتماعی هستند. حتماً یک پست معرفی از اثر خود در اینستاگرام، توییتر، تلگرام و حتی لینکدین منتشر کنید. از دوستان و دنبالکنندگان خود بخواهید آن را بازنشر کنند تا دامنه دیدهشدنش بیشتر شود. بسیاری از هنرمندان NFT بخش عمدهای از فروشهایشان را مدیون فعالیت مستمر در توییتر و جامعه موسوم به Crypto Twitter هستند؛ آنجا درباره NFTهای جدید بحث میشود و کالکتورها آثار جالب را کشف میکنند. پس اگر امکانش را دارید، یک حساب توییتر مرتبط با هنر دیجیتال خود بسازید و در مورد NFT جدیدتان توییت کنید، هشتگهای مربوطه را اضافه کنید و با جامعه NFT تعاملی فعال داشته باشید. بهعلاوه، حضور در انجمنهای تخصصی، گروههای تلگرام/دیسکورد و رویدادهای مجازی مرتبط با NFTها را فراموش نکنید – هر چه بیشتر ارتباط بگیرید و دیده شوید، شانس فروش شما بالاتر میرود. در نهایت حتی میتوانید برای آثار ویژهتان از تبلیغات پولی در شبکههای اجتماعی یا همکاری با اینفلوئنسرهای حوزه هنر دیجیتال بهره ببرید. خلاصه اینکه بازاریابی بخش جداییناپذیر موفقیت در فروش NFT است.
با انجام این هفت مرحله، شما مسیر ساخت تا عرضه یک NFT را طی کردهاید. شاید در اولین تجربه، فروش اثر زمانبر باشد یا قیمت پایینتری نسبت به انتظارتان پیشنهاد شود. ناامید نشوید! بسیاری از هنرمندان بزرگ NFT نیز از فروشهای کوچک شروع کردهاند و به تدریج با ساخت مجموعههای باکیفیت و تبلیغات مداوم، به درآمدهای قابل توجه رسیدهاند. در ادامه به چند نکته کلیدی برای موفقیت بیشتر شما در این مسیر اشاره میکنیم.
بررسی ۵ پروژه موفق NFT و دلایل شهرت آنها
نکات مهم برای موفقیت در ساخت و فروش NFT
ساخت یک NFT آغاز راه است؛ برای کسب درآمد مداوم از این حوزه باید استراتژی و پشتکار داشته باشید. در اینجا چند توصیه مهم را به یاد داشته باشید:
-
کیفیت اثر و جذابیت ارائه: آثار دیجیتال خود را با بهترین کیفیت ممکن آماده کنید. تصاویر با وضوح بالا، طراحی حرفهای و خلاقیت در محتوا اولین عامل جلب توجه خریداران است. همچنین توضیحات و نحوه ارائه NFT (کاور کالکشن، عنوان و داستان اثر) را جذاب و دقیق بنویسید. یک NFT با توضیح ضعیف یا تصویر کمکیفیت شانس بسیار کمتری برای فروش دارد.
-
قیمتگذاری واقعبینانه: در ابتدای کار، قیمتهای نجومی برای آثار خود تعیین نکنید. اگر تازهوارد هستید و کسی شما را نمیشناسد، احتمال فروش یک NFT گرانقیمت پایین است. بهتر است ابتدا با قیمتهای پایینتر (یا حتی در مواردی اهدای تعدادی NFT رایگان به افراد با نفوذ) کمی خود را در جامعه معرفی کنید تا سوابق فروش و اعتبار جمع کنید. پس از آن میتوانید به تدریج قیمت آثار جدیدتان را بالاتر ببرید.
-
حضور فعال در جامعه NFT: هر چه در میان هنرمندان و کلکسیونرهای NFT شناختهشدهتر باشید، فروش آثار شما راحتتر خواهد بود. سعی کنید در فضای مجازی حضوری فعال داشته باشید؛ هنرمندان همسبک خود را دنبال کنید، با آنها تعامل کنید، آثار دیگران را تحسین و بازنشر کنید. به این ترتیب دیگران هم متقابلاً به آثار شما توجه نشان خواهند داد. ایجاد یک گروه یا کانال اختصاصی برای هوادارانتان (مثلاً یک سرور Discord برای پروژههایتان) در بلندمدت میتواند یک پایگاه مشتری وفادار برای شما شکل دهد.
-
بهرهگیری از حق امتیاز (Royalty): اگر پلتفرم انتخابی شما – مثلاً NFTbaz – امکان تعیین حق امتیاز را فراهم کرده است، حتماً از آن استفاده کنید. معمولاً میتوانید درصدی (مثلاً ۵٪) تعیین کنید تا هر بار NFT شما در آینده توسط کسی فروخته شد، آن درصد از مبلغ فروش مجدد به شما برسد. این یعنی اگر در آینده NFT شما چند برابر قیمت کنونی ارزش پیدا کرد، شما نیز در سود افزایش ارزش سهیم خواهید بود. این قابلیت یکی از جذابترین جنبههای NFT برای هنرمندان است که منبع درآمد غیرفعال در بلندمدت ایجاد میکند.
-
اصالت و احترام به حقوق دیگران: موفقیت پایدار در این حوزه در گرو خلاقیت و صداقت است. حتماً فقط آثاری را به NFT تبدیل کنید که خالق یا مالک قانونی آن هستید. آپلود کردن تصاویر، موسیقی یا هر محتوایی که کپیرایتش متعلق به شما نیست (بدون اجازه صاحب اثر) میتواند عواقب بدی داشته باشد؛ بازارهای NFT به شدت با موارد نقض حقوق مؤلف برخورد میکنند و ممکن است NFT متخلف حذف شده و حساب کاربری خاطی تعلیق شود. بنابراین از ابتدا روی ایدههای اورجینال خودتان تمرکز کنید و کیفیت و اصالت را سرلوحه کار قرار دهید.
-
بهروز ماندن و یادگیری مداوم: دنیای NFT به سرعت در حال تغییر و تکامل است. ترندها میآیند و میروند، تکنولوژیهای جدید ظهور میکنند و سلیقه خریداران تغییر میکند. اگر میخواهید در این بازار رقابتی جا نمانید، همیشه در حال یادگیری باشید. مقالات و اخبار مرتبط را دنبال کنید، فعالیت رقبا و هنرمندان موفق را زیر نظر بگیرید و آمادگی تطبیق با شرایط جدید را داشته باشید. نوآوری در سبک و موضوع آثار میتواند شما را یک قدم جلوتر نگه دارد.
با رعایت این نکات، شما شانس خود را برای فروش موفقیتآمیز NFTها و کسب درآمد پایدار افزایش میدهید. به طور خلاصه: اثر باکیفیت + قیمت مناسب + بازاریابی قوی + استمرار و اصالت = موفقیت در دنیای NFT!
مزایا و کاربردهای NFT در یک نگاه
تا اینجا بیشتر درباره درآمدزایی و فروش آثار هنری به شکل NFT صحبت کردیم. اما خوب است بدانیم فناوری NFT چه مزایا و کاربردهای گستردهتری دارد و چرا بسیاری آن را یک انقلاب در صنایع مختلف میدانند.
مزایای NFT برای هنرمندان و سازندگان محتوا: بزرگترین مزیت NFT این است که واسطهها را حذف و ارتباط مستقیم بین خالق و خریدار برقرار میکند. یک نقاش یا عکاس دیجیتال میتواند بدون نیاز به گالریها یا ناشران سنتی، مستقیماً اثر خود را به مخاطب جهانی بفروشد و بخش اعظم سود را خودش دریافت کند. همچنین به لطف مکانیزم حق امتیاز، حتی از فروشهای ثانویه آثارش در آینده نیز درآمد خواهد داشت. به بیان دیگر، NFTها مدل کسبوکار هنر را تغییر دادهاند و قدرت بیشتری به هنرمندان مستقل دادهاند. گذشته از بحث مالی، ثبت اثر روی بلاکچین به خالق این اطمینان را میدهد که نامش برای همیشه به عنوان پدیدآورنده آن اثر در تاریخچه تراکنشها باقی میماند و کسی نمیتواند مالکیت او را انکار کند.
مزایای NFT برای خریداران و کلکسیونرها: از دید خریداران، NFT امکان گردآوری مجموعههای دیجیتال منحصربهفرد را فراهم کرده است. کلکسیونرها میتوانند مالک آیتمهایی شوند که واقعاً کمیاب و ویژهاند و به لطف بلاکچین، ارزش و اصالت آن تضمین شده است. برخلاف یک فایل معمولی که میتواند بینهایت کپی شود، یک NFT نشان میدهد فلان تصویر یا موزیک دیجیتال نسخه اصل است و فقط یک مالک مشخص دارد. ضمن اینکه بسیاری از خریداران به چشم سرمایهگذاری نیز به NFT نگاه میکنند؛ یعنی امیدوارند در آینده با ارزشتر شود و بتوانند آن را با سود بفروشند. البته این امر همیشه محقق نمیشود و همراه با ریسک است (در بخش بعدی درباره ریسکها صحبت خواهیم کرد).
کاربردهای متنوع NFT در صنایع مختلف: اگرچه NFTها ابتدا در دنیای هنر دیجیتال و کلکسیونها سر و صدا کردند، اما به سرعت جای خود را در حوزههای دیگر نیز باز کردهاند. این فناوری بنیانگذار مفهوم مالکیت دیجیتال قابل اعتماد است و هر جا نیاز به اثبات منحصربهفرد بودن و مالکیت باشد میتواند مفید واقع شود. به چند نمونه از کاربردهای NFT در زمینههای گوناگون توجه کنید:
-
هنر دیجیتال و کلکسیونها: این همان کاربرد کلاسیک NFT است که تاکنون مفصل دربارهاش گفتیم. آثار هنری دیجیتال (نقاشی، گرافیک، عکس) و آیتمهای کلکسیونی (تصاویر کارتهای ورزشی، میمهای معروف، GIFهای کمیاب و ...) همگی با NFT قابل معامله شدهاند.
-
موسیقی و صدا: موزیسینها و خوانندهها شروع به انتشار آلبومها یا تکآهنگهای خود در قالب NFT کردهاند. با این کار هم میتوانند نسخه محدودی از آثارشان را با قیمت بالاتر به طرفداران بفروشند، هم حق امتیاز دریافت کنند. پلتفرم NFTbaz نیز از NFTهای صوتی پشتیبانی میکند و هنرمندان حوزه صدا میتوانند قطعات موسیقی یا پادکستهای ویژه خود را به صورت توکن عرضه کنند. خریداران چنین NFTهایی مالک نسخه اصل آن قطعه صوتی خواهند بود.
-
بازیهای ویدئویی و آیتمهای مجازی: در دنیای بازیهای آنلاین، NFT کاربردی شگفتانگیز پیدا کرده است. آیتمهای درونبازی (مثل لباس یا سلاح یک کاراکتر، زمین و ملک مجازی در متاورس، کارتهای بازی و ...) را میتوان به NFT تبدیل کرد. بدین ترتیب بازیکنان واقعاً مالک آیتمهای دیجیتال خود هستند و میتوانند آنها را در بازارهای ثانویه خرید و فروش کنند. این روند مخصوصاً در بازیهای مبتنی بر بلاکچین و دنیای متاورس رو به رشد است.
-
املاک و مستغلات مجازی: شاید عجیب به نظر برسد، اما زمینها و ساختمانهای مجازی در پلتفرمهای متاورسی (مثل Decentraland یا Sandbox) به شکل NFT معامله میشوند. حتی در مواردی صحبت از توکنیزه کردن اسناد املاک دنیای واقعی هم شده است. تصور کنید سند یک خانه واقعی به صورت NFT دربیاید؛ این میتواند انتقال مالکیت را سریعتر و شفافتر کند (هرچند مسائل حقوقی آن هنوز چالشبرانگیز است).
-
مد و کالاهای لوکس: برخی برندهای لوکس از NFT برای تایید اصالت محصولات فیزیکی خود استفاده میکنند. برای مثال، ممکن است یک کیف گرانقیمت همراه با یک NFT فروخته شود که حکم شناسنامه دیجیتال آن را دارد و مالکیت کیف را در بلاکچین ثبت میکند. در صنعت مد دیجیتال نیز لباسها یا آیتمهایی صرفاً برای دنیای مجازی طراحی شدهاند که به صورت NFT فروخته میشوند (افراد از آنها در آواتارها یا شبکههای اجتماعی استفاده میکنند).
-
بلیت رویدادها و عضویتها: NFT میتواند جایگزین بلیتهای سنتی شود. بلیت یک کنسرت یا رویداد ورزشی وقتی NFT باشد، قابل تکثیر نیست و فروش مجدد آن نیز در بلاکچین ثبت میشود (جلوگیری از بازار سیاه بلیت). همچنین باشگاهها و انجمنها از NFT به عنوان کارت عضویت افتخاری استفاده کردهاند که فقط تعداد محدودی از آن موجود است و داشتنش شما را عضو یک گروه خاص میکند.
-
آموزش و مدارک تحصیلی: حتی مدارک آموزشی و گواهینامهها هم میتوانند به صورت NFT صادر شوند تا اصالتشان تضمین شده و قابل رهگیری باشد. به عنوان مثال، یک دانشگاه میتواند مدرک فارغالتحصیلی دانشجویان را علاوه بر نسخه کاغذی، به شکل NFT صادر کند تا کارفرمایان به راحتی صحت آن مدرک را آنلاین راستیآزمایی کنند. این کاربرد هنوز رایج نشده اما ظرفیت بالقوهای برای آینده دارد.
به طور خلاصه، NFT یک تکنولوژی زیرساختی است که در هر حوزهای میتواند مالکیت دیجیتال شفاف ایجاد کند. بازار NFT همچنان در حال رشد و توسعه است و هر روز کاربردهای جدیدی برای آن پیدا میشود. بنابراین چه به چشم هنرمند دیجیتال به آن نگاه کنیم چه یک کارآفرین یا توسعهدهنده، فرصتهای زیادی در این فضا قابل کشف است.
** موزیسینها و هنرمندان عرصه صدا نیز وارد دنیای NFT شدهاند. تصویر فوق یک طرح مفهومی از یک اثر موسیقی دیجیتال را نشان میدهد که به صورت NFT عرضه میشود. NFTها به خالقان موسیقی این امکان را دادهاند که قطعات خود را به شکل منحصربهفرد و با حفظ حق امتیاز منتشر کنند و طرفداران نیز مالکیت نسخه اصل آثار را به دست آورند.** همانطور که میبینید، کاربردهای NFT فراتر از هنرهای تجسمی رفته و به حوزههایی مثل موسیقی، بازی، ورزش، املاک و حتی آموزش گسترده شده است. این گستردگی کاربرد، اهمیت یادگیری و دنبال کردن روندهای جدید NFT را بیش از پیش نشان میدهد؛ چرا که ممکن است در حرفه یا صنعت شما نیز NFT دیر یا زود نقش مهمی ایفا کند.
ریسکها و چالشهای NFT که باید بدانید
با همه مزایا و فرصتهایی که برشمردیم، نباید از ریسکها و چالشهای فعالیت در حوزه NFT غافل شد. اگر میخواهید با دید باز وارد این دنیای نوآورانه شوید، بهتر است با جنبههای مخاطرهآمیز آن نیز آشنا باشید:
-
عدم تضمین فروش و درآمد: هیچ تضمینی وجود ندارد که NFT شما خریدار پیدا کند یا با قیمت بالا به فروش برسد. بازار NFT بسیار رقابتی است و موفقیت در آن نیازمند تلاش در بازاریابی، صبر و گاهی خوششانسی است. بسیاری از هنرمندان ممکن است هفتهها یا ماهها صبر کنند تا اولین NFT خود را بفروشند. بنابراین با این ذهنیت وارد شوید که احتمال دارد مدتی طول بکشد تا به درآمد قابل توجهی برسید و نباید دلسرد شوید.
-
نوسانات شدید قیمت: ارزش NFTها میتواند دستخوش نوسان شود. همانطور که قیمت برخی آثار طی یک سال چندین برابر شد، امکان هم دارد که یک NFT گرانقیمت به مرور افت ارزش پیدا کند. این بازار تا حدی همراه با هیجان و سفتهبازی است و قیمتها همیشه بر پایه منطق پیش نمیروند. اگر به چشم سرمایهگذاری نگاه میکنید، باید آمادگی زیان را هم داشته باشید و هرگز بیش از حد توان خود در NFT سرمایهگذاری نکنید.
-
محدودیت بازارهای محلی: اگر از یک پلتفرم محلی مانند NFTbaz استفاده میکنید، به یاد داشته باشید که جامعه خریداران آن محدودتر از بازارهای جهانی است. این میتواند به معنی طولانیتر شدن زمان فروش یا پایینتر بودن قیمتهای پیشنهادی باشد. البته در عوض، مزیتش این است که ریسکهایی مثل بسته شدن حساب به خاطر تحریمها در کار نیست. تصمیم بین بازار داخلی یا خارجی باید بر اساس اولویتهای شما (امنیت و سادگی در برابر جامعه بزرگتر و قیمتهای شاید بالاتر) اتخاذ شود.
-
کلاهبرداریها و پروژههای تقلبی: هر حوزه جدیدی مستعد سوءاستفاده افراد سودجوست. در دنیای NFT نیز پروژههای فِیک و افراد کلاهبردار کم نیستند. ممکن است کسی NFT اثری را بسازد که اصلاً متعلق به او نیست (نقض کپیرایت) یا پروژهای با وعدههای توخالی ایجاد کند تا پول مردم را جمعآوری کند. خوشبختانه بازارهای معتبر مانند OpenSea و NFTbaz با گزارش کاربران چنین مواردی را حذف میکنند، اما شما به عنوان خریدار یا فروشنده همیشه باید هشیار باشید. حتماً پیش از خرید یک NFT، اعتبار خالق آن و اصالت اثر را بررسی کنید. به لینکهای مشکوکی که در شبکههای اجتماعی تبلیغ میشوند اعتماد نکنید و مراقب سایتها یا رباتهایی که ادعای هدیه دادن NFT دارند باشید.
-
مسائل حقوقی و کپیرایت: همانطور که در بخش نکات اشاره شد، آپلود محتوایی که مالک آن نیستید میتواند برایتان مشکلساز شود. از طرف دیگر، فروش NFT یک اثر لزوماً به معنی انتقال تمام حقوق آن اثر نیست (مگر اینکه صریحاً ذکر شود). مثلاً اگر شما یک NFT از اثرتان بفروشید، خریدار مالک توکن و نسخه دیجیتال اثر میشود اما حق نشر یا کپیرایت اثر همچنان برای شما محفوظ است مگر قراردادی خلاف آن تنظیم شود. این جنبههای قانونی هنوز برای بسیاری روشن نیست و ممکن است در آینده با پیچیدگیهای حقوقی بیشتری روبرو شویم. پس چه فروشندهاید چه خریدار، درک کنید که دقیقاً چه حقوقی را میدهید یا میگیرید.
-
حفظ امنیت داراییهای دیجیتال: اگر از کیف پولهای شخصی (مانند MetaMask) استفاده میکنید، باید خیلی مراقب عبارات بازیابی (Seed Phrase) و کلیدهای خصوصی خود باشید. گم کردن این اطلاعات یا فاش شدن آنها برابر است با از دست رفتن داراییهایتان. حتی در کیف پولهای داخلی پلتفرمها، حتماً از رمز عبور قوی استفاده کنید و موارد امنیتی (مثل تایید دومرحلهای) را فعال کنید. متاسفانه گزارشهای متعددی از هک شدن حساب افراد یا فریب خوردنشان توسط فیشینگ وجود دارد که منجر به دزدیده شدن NFTهای گرانقیمت شده است. امنیت در دنیای بلاکچین بر عهده خود کاربر است؛ این جمله را آویزه گوش داشته باشید: «عبارت بازیابی را به کسی نده، حتی به پشتیبانی!»
با رعایت جانب احتیاط در موارد بالا، میتوانید احتمال ضرر و حادثه را به حداقل برسانید و با خیال آسودهتری در این حوزه فعالیت کنید. فراموش نکنید هر فرصت جدیدی در کنار خود ریسک هم دارد؛ هنر ما این است که فرصتها را بگیریم و ریسکها را مدیریت کنیم.
چرا هنرمندان و خریداران آثار هنری به NFT روی آوردهاند؟
نتیجهگیری: آینده NFT و شروع سفر شما
در این مطلب سعی کردیم به زبانی ساده و دوستانه، از نقطه شروع «NFT چیست» تا مراحل عملی ساخت NFT و فروش آن را برای شما بازگو کنیم. همچنین نکات مهمی درباره انتخاب پلتفرم مناسب، معرفی NFTbaz به عنوان یک گزینه ایدئال برای کاربران ایرانی، و بایدها و نبایدهای موفقیت در این مسیر ارائه شد. واقعیت این است که بازار NFT همچنان در حال رشد و تغییر است؛ این فناوری نهتنها در هنر، بلکه به سرعت در حوزههای دیگر مانند املاک، بازیهای ویدئویی، موسیقی و آموزش هم در حال باز کردن جای خود است. اگر قصد دارید در این دنیای هیجانانگیز دوام بیاورید، یادگیری مداوم و انطباق با ترندهای جدید را فراموش نکنید.
پلتفرم NFTباز با امکاناتی که شرح دادیم، یک نقطه شروع عالی برای شماست. با رعایت مراحل گامبهگام و نکاتی که ذکر شد، میتوانید آثار هنری یا محتوای دیجیتال خود را به شکل NFT منتشر کنید و به فروش برسانید. موفقیت در این مسیر بیش از هر چیز به خلاقیت، تلاش و تعامل شما بستگی دارد. شاید اولین فروشتان به سرعت رخ ندهد، اما اگر پشتکار داشته باشید و کیفیت را حفظ کنید، به مرور نام و اعتبار کسب خواهید کرد و شاهد رشد درآمدتان خواهید بود.
حالا که به پایان این راهنما رسیدهایم، وقت عمل است! اگر ایده یا اثری در ذهن دارید که فکر میکنید برای NFT مناسب است، دست به کار شوید. از لحظه ثبتنام در NFTbaz تا فروش اولین NFT، تجربههای زیادی در انتظار شماست که میتواند هم هیجانانگیز و هم آموزنده باشد. دنیای NFT ترکیبی است از تکنولوژی و هنر و اقتصاد؛ با آغوش باز واردش شوید و از یادگیری چیزهای جدید لذت ببرید. امیدواریم اولین NFT خود را به زودی بسازید و مسیر موفقیتآمیزتان در این بازار نوظهور آغاز شود.